Nargile hakkında detaylı bir bilginin yer aldığı bu yazı dizisini kaçırmayın.

İnsanoğlu ilk olarak milattan önce keşfetti tütünü... İbadet amacıyla yaktıkları tütün yapraklarının verdiği keyfi fark eden insanlar, o günden beri onu hayatlarında vazgeçilmez kıldı. Tütün, tarih boyunca çeşitli medeniyetler tarafından şekillendirildi. Pipo oldu, puro oldu, sigara oldu, ağızlarda çiğnendi. Ancak hiçbir şekil, tütün ile nargile kadar bütünleşmedi.
 
Hindistancevizi'nin dışındaki tütün benzeri tabakayı yakan ve cevizin içine soktukları kamışla keyif yapan Hintliler, asırlar sürecek olan nargile geleneğini de başlatmış oldular. Nargile, aradan geçen yüzyıllar sonunda bir kültür haline dönüştü. Dede torununa miras bırakacak kadar değer verdi nargilesine...

Kimi zaman sultanların başucunda yerini aldı, kimi zaman ise hak ettiği ilgiden mahrum bırakıldı. Nargile ve nargile çevresinde oluşan göz kamaştırıcı kültür, bugün yine o ihtişamlı günlerine yeniden dönmenin hazırlığını yapıyor. Tütüne sihir katan kültür, gün geçtikçe daha fazla ilgi, sevgi görmeye devam ediyor.
 
Doğu kültürünün önemli bir parçası olan nargilenin ismi Farsça'da 'Hindistancevizi' anlamına gelen "nargil" kelimesinden geliyor. Araplarca "şişa", İranlilarca ise "kalyan" olarak adlandırılan nargilenin ilk örnekleri Hindistan'da ortaya çıktı. Hindistancevizinin içi boşaltıldıktan sonra kabuğuna bir kamış sokularak yapılan ilk nargile, hintkeneviri tüketimine yeni bir boyut katarken, hindistancevizi ise zamanla yerini kabağa bıraktı. Gün geçtikçe yaygınlaşmasının ardından da porselen ve bronz gövdeli nargileler ortaya çıktı ve bunları çini, gümüş ve cam gövdeli nargileler izledi.
 

Önce İranlilar, sonra Araplar arasında yaygınlaştı. Araştırmacıların 'sohbet medeniyeti' diye tanımladığı Osmanlı ise tütünü tanıdığı 16. y.y dan bu yana nargileyi içine çekip, dumanını göğe savuruyor. Muhabbet erbablarının vazgeçilmez dostu nargile, bu misyonunu günümüzde de hiçbir şey yitirmeden sürdürüyor. Çünkü tiryakilere göre tek başına nargile içmenin hiçbir anlamı yok! Bu nedenle nargile kahveleri hâlâ en koyu sohbetlerin başlıca mekanı olma özelliğini koruyor.

nargile, yetişkinleri, bir hortum geçirip aile veya arkadaşlar arasında nefes aldıkları ve içerisine saf tütün ya da aromalı tütünleri bir ısı yardımı ile ısıtarak içine çekip, üflendiği bir keyif aracı ve kültürdür.  Konuşmalar etrafında odaklanılır ve sohbet eşliğinde çok daha keyif alınır. Nargile kalabalığı sever ve fazla bağlılığı teşvik eder. Nargile, Hint, İran, Türk, Mısır ve diğer Orta Doğulu aileler arasında nesiller boyunca var olan bir kültürel geleneğe köklü bir şekilde sahiptir. Nargile, eğlenceli bir sosyal aktivite veya rahatlama amacından çok daha fazlasıdır; bu kültürlerdeki ailelerin, akrabaların, arkadaşların ve iş arkadaşlarının misafirperverlik sağlama ve birbirleriyle bağları güçlendirmenin en iyi yoludur.

Bugün bildiğimiz formdaki ilk nargile, Hindistan'da İngiliz Doğu Hindistan Şirketi aracılığıyla cam ihracatının bir sonucu olarak Hint cam üretiminin başladığı bir dönemde 16. yüzyıl Hindistan'ına dayanmaktadır. Bu dönemde tütün içmek de yüksek sosyetede zengin ve soylular arasında popüler hale geldi. Nargile, cam bir tabandaki sudan dumanı arındırmak amacıyla icat edildi. Nargile kısa sürede zengin ve soyluların yüksek sosyal statülerini göstermelerinin bir yolu olarak kendini pekiştirdi.

17. yüzyılda Nargile, güçlü, koyu yaprak tütünün kullanıldığı Pers kültürünün bir parçası haline geldi. Esnaf estetikle gurur duydu ve borunun görünümünü ahşap işlemeyle yeniden tanımladı. Nargile ilk kez herkes tarafından erişilebilir hale geldi ve bir nargile hizmet sektörü ortaya çıktı. Şah'ın bile o dönemde nargile için kendi uşakları vardı.

Nargile, Türk kültürüne göç etti ve 18. yüzyılda daha fazla inovasyon yoluyla çiçek açmaya devam etti. Nargile'nin tarihli görünümü, demirciler karmaşık pirinç tasarımlar yapmaya başladıkça ve boruyu kraliyet ve dini işaretlerle süsledikçe aşamalı olarak kaldırıldı. Nargile, Türk sosyetesinde belirgindi ve gerçek bir statü simgesiydi. Kraliyet yemeklerinden sonra ve diplomatik toplantılarda içildi. Bir misafire nargile ikram etmek önemli bir güven işareti haline geldi ve onu alıkoymak ciddi bir hakaret olarak değerlendirilebilirdi.

Nargile geleneği, 19. yüzyıl boyunca Ortadoğu'ya yayıldı. Mısır'da, daha önce görülen geleneksel tütün formları, tütünle bal veya pekmez karıştırılarak Mu’Assel olarak yeniden formüle edildi. Mu'Assel doğrudan "ballı" olarak çevrilir, ancak bu terim genellikle kurutulmuş limon, üzüm, karpuz ve nane eklendiği için aromalı bir tütünü ifade eder. Nargile bu bölümlerde topluma o kadar derinden entegre oldu ki, giderek artan popülariteye ev sahipliği yapacak nargile kafeleri inşa edildi. Nargile, müşteriler arasında tüm sınıfları, ırkları ve cinsiyetleri aynı şekilde birleştiren bir topluluğu teşvik etti. İnsanların rahatlaması, sosyalleşmesi ve birbirleriyle bağlarını güçlendirmesi için bir yol olarak kullanıldı.

20. yüzyıl boyunca nargile gelenekleri Hindistan, İran, Türkiye, Orta Doğu ve İsrail, Ermenistan ve Pakistan gibi komşu ülkelerde kültürlerde derinleşmeye devam etti. Ancak, 1900'lerin sonlarında, nargile, bu ülkelerin göçmenleri, kültürlerinin bir parçasını yeni dünyaya paylaşmak için yanlarında bu geleneği getirdiklerinden, neredeyse her kıtaya göç etti.

21. yüzyılın başlarında, ilk öncülerin modern teknolojiyi kullanarak ürün kalitesini iyileştirmenin yollarını bulmasıyla Türkiye, ABD, Almanya ve Rusya’da bir Nargile endüstrisi ortaya çıktı. Özellikle modernize edilmiş nargile takımları piyasaya girmesi ile birlikte, Türkiye’de çelik nargile takımı model ve tasarım konusunda son teknolojiyi kullanan KEFO Nargile, gelenek ve bağlılıklardan kapmayarak yaptığı üretimler dünyanın çeşitli ülkelerinde kabul görmüş ve onaylanmıştır. Türkiye’de nargile denildiğinde ilk akıla gelen marka olabilmeyi başarmıştır. 

Bugün, Türkiye ve tüm dünyada nargile, 100'lü yıllar önce olduğu gibi, saygı göstermenin ve iyi misafirperverlik sağlamanın bir yolu olarak hala saygı gördüğü için gelenekten neredeyse hiç kopmadı. Nesillerdir olduğu gibi aile üyeleri, yakın arkadaşlar ve yeni tanıdıklar bir araya gelerek nargile üzerinden bağları derinleştiriyor. Nargile, insanları sosyal sınıfa, dine veya politik inançlara rağmen bir araya getiren geniş bir topluluğun parçasıdır. Yıllar geçtikçe nargile konusunda gelişmeler yaşansa da, uygulamanın kökleri geleneklere dayanmaktadır. Ve çok sayıda milletten birçok insan için nargile… kültürel bir ifadedir.